dinsdag 27 oktober 2015

Hoe werkt zo'n WK nou? (WK dag 3)

'Hopelijk is-ie niet uitgeschakeld als je daar aankomt', reageerde gisteren iemand toen ik vertelde over mijn aanstaande reis naar het WK jeugdschaak van Eelke. Tja, eigenlijk geen vreemde gedachte als je totaal onbekend bent met de schaaksport. Bij een WK denk je dan al snel aan voorrondes en vervolgens een afvalrace met uiteindelijk een finale.

Zo werkt het dus niet. Hoe dan wel? Nog eenmaal een WK schaken-for-dummies dan? Gaat-ie.

De ca. 1600 deelnemers aan dit WK zijn verdeeld in 6 leeftijdsgroepen: t/m 18, t/m 16, t/m 14, t/m 12 , t/m 10 en t/m 8 jaar. Daarnaast is er een verdeling tussen jongens en meisjes. Eigenlijk is dat niet helemaal juist gezegd: in elke leeftijdscategorie is er een Open groep en een Meisjesgroep. Wat inhoudt: jongens kunnen slechts deelnemen in de Open Groep, meisjes moeten kiezen tussen de Open en Meisjesgroep. Hetgeen leidt tot de volgende 12 groepen: Open U18, Open U16, Open U14, Open U12, Open U10, Open U08, Girls U18, Girls U16, Girls U14, Girls U12, Girls U10 en Girls U08.  De U staat voor Under, wat dus niet geheel de lading dekt, het Nederlands 't/m' doet dat beter.

Elk van deze groepen heeft zijn eigen competitie en in elke groep staat een wereldtitel op het spel. Een jeugd WK telt 11 ronden, één ronde (partij) op een dag, eenmaal onderbroken door een rustdag (op vrijdag 30 oktober). Een schaakpartij kent geen vaste duur. De spelers krijgen een bepaalde tijd toebedeeld waarin ze een bepaald aantal zetten moeten spelen. Op dit WK geldt een standaard tempo: voor de eerste 40 zetten van de partij krijgen beiden anderhalf uur op de klok, daarna elk 30 minuten erbij voor de rest van de partij. Én: per eigen zet wordt er 30 seconden toegevoegd aan de totale beschikbare tijd. Wordt er niet voldaan aan deze eisen of loopt de klok op 0, dan mag en zal de tegenstander de winst opeisen. Theoretisch kan een partij dus een eeuwigheid duren. In de praktijk is (afhankelijk van de leeftijd van de spelers) 3 uur of 4 uur redelijk normaal, 5 uur geldt als lang, en er zijn gevallen dat men daar bovenuit gaat. Als je weet dat de ochtend altijd wordt besteed aan stevige voorbereiding op de komende tegenstander, is het duidelijk dat - zoals ik eerder schreef - een dergelijk internationaal toernooi voor de deelnemers geen vakantie maar erg intensief is.

Voor de absolute nieuwkomer: voor een overwinning krijg je 1 punt, verlies 0 punten en remise (gelijkspel, maar zo mag je dat niet noemen bij een schaakwedstrijd!) betekent een half punt. Schaken is voor zover ik weet de enige sport die zo karig is met het uitdelen van overwinningspunten. Zelfs bij dammen wordt een zege met 2 punten beloond en bij voetbal weten we al heel lang niet beter dan dat je er 3 punten voor krijgt. Toch is het wel handig: als iemand net zoveel punten heeft verzameld als er partijen waren, weet je dat hij ze allemaal gewonnen heeft. En 7 uit 7 klinkt ook veel mooier dan 14 uit 7, laat staan 21 uit 7. Ook tekent het de schaker: want hij houdt van no-nonsense, eenvoud (het ware!) en overzichtelijkheid. (Wat op zijn beurt weer aansluit bij mijn stelling dat schaken in aanleg een zeer eenvoudig en makkelijk te leren spel is - de complexiteit en moeilijkheidsgraad hangt slechts samen met het niveau waarop het beoefend wordt. Maar ik dwaal af.)

De competitie wordt - zoals eerder gezegd - volgens het Zwitserse indelingssysteem gespeeld. Dit houdt in: je speelt altijd tegen iemand met een gelijk aantal in dit toernooi behaalde punten. Vandaag speelt Eelke met zijn tot nog toe ene gescoorde punt tegen de Canadees Shawn Rodrigue-Lemieux  die dus ook één punt heeft (een verloren en gewonnen partij, maar dat hadden ook twee remises mogen zijn). Win je je partij, dan stijg je op uiteraard op de ladder, maar je volgende tegenstander zal in de regel van een sterker kaliber zijn. De betere schakers vinden zo hun weg omhoog in de stand, de mindere naar beneden, de gemiddelden blijven rond het midden. In de eerste paar ronden is er meestal nog een krachtsverschil tussen beide spelers, maar al snel zijn ze goed aan elkaar gewaagd.

En zo zijn we dus terug bij het begin van dit artikel. Je kunt niet uitgeschakeld worden op dit toernooi. Sterker nog: het Zwitserse systeem zorgt er eigenlijk ook voor dat het voor praktisch iedereen tot het eind toe de moeite waard blijft.

De perfecte score van 11 uit 11 is ooit wel eens gehaald in de geschiedenis, maar zeer zeldzaam. Vaak is 9 of 9½  al genoeg voor het kampioenschap. In de Open U12 groep van het vorige WK eindigden 4 spelers met slechts 8½  punten op een gedeelde eerste plaats. Mocht Eelke vandaag verliezen dan zijn dus de kansen op de wereldtitel nog geheel intact ...-:). Maar winnen is toch wel fijner ... We wachten weer af.

18:16 uur. Maar toch verloren helaas ... -:(
Overige resultaten:
Alexander 1
Hing 0
Liam 1 (komt op 2½! bekijk zijn partij van vandaag: een soort van dolle toren in het middenspel ...!)
Maaike 1
Max 0
Catheleijne 0

Maar kunnen ook al weer lachen ...
Meteen de partij analyseren samen met de coach brengt
hun het snelst over de teleurstelling heen!
Max en Eelke vanmiddag niet al te
lang na de partij.
Beiden kennen een slechte WK start.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten